Mụn Dậy Thì: Nguyên Nhân, Biểu Hiện, Cách Chữa Trị Triệt Để

Nổi mụn dậy thì là tình trạng thường gặp và phổ biến. Nguyên nhân chính là do sự thay đổi nội tiết tố bên trong cơ thể cùng với chế độ sinh hoạt thiếu lành mạnh. Vậy mụn dậy thì là gì, cách nhận biết và điều trị bệnh ra sao?

Mụn tuổi dậy thì là gì? Dấu hiệu nhận biết

Mụn dậy thì là tình trạng da xuất hiện mụn ở diện rộng khi trẻ bước vào độ tuổi dậy thì. Thông thường, trẻ từ 13 – 18 tuổi sẽ mắc phải tình trạng này, tuy nhiên cũng có thể sớm hơn hoặc trễ hơn. Mụn tuổi dậy thì là một cách thức đánh dấu những thay đổi về tâm sinh lý theo tiến trình phát triển tự nhiên của mỗi người. 

Mụn tuổi dậy thì mọc nhiều hay ít còn tùy thuộc vào lượng hormone giới tính tiết ra ở cơ địa mỗi người. Cũng có nhiều trường hợp dậy thì không có mụn. Ngoài ra, tình trạng mụn dậy thì ở nam và ở nữ sẽ có sự khác nhau. Mọc mụn dậy thì thường ảnh hưởng ít nhiều đến tâm lý của các bạn trẻ. Do đó, việc trang bị những kiến thức về mụn từ trước là điều rất cần thiết. 

Các dấu hiệu của mụn có thể dễ dàng quan sát bằng mắt thường thông qua những đặc điểm như sau:

• Ở giai đoạn đầu, mụn sẽ nổi lên dưới dạng những nốt nhỏ, xuất hiện ở nhiều vùng da khác nhau. Thông thường khu vực trán và hai bên má sẽ nổi nhiều mụn.
• Về sau, khi bước vào giai đoạn giữa tuổi dậy thì, mụn bắt đầu phát triển với kích thước lớn hơn, có nhân mủ ở trong màu trắng hoặc ngả vàng. Hoặc cũng có trường hợp mụn có nhân màu đen hoặc không nhân. 
• Vùng da xuất hiện mụn sẽ bị sưng đỏ, tạo cảm giác ngứa ngáy và đau nhức nhiều. 
• Đối với trường hợp viêm nhiễm nặng, mụn sẽ tích mủ, sưng to. Nhân mụn ăn sâu vào da khiến bé cảm thấy rất khó chịu. 

Tìm hiểu thêm : Mụn Tuổi Dậy Thì Kéo Dài Bao Lâu

Những nguyên nhân gây mụn tuổi dậy thì

Khi bước vào độ tuổi dậy thì, sự gia tăng lượng hormone giới tính androgen quá mức sẽ kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ. Từ đó sản sinh nhiều dầu thừa và bã nhờn trên da. Theo thời gian, điều này khiến các lỗ chân lông bị bít tắc và tạo điều kiện thuận lợi để vi khuẩn gây mụn Propionibacterium Acnes sinh sôi. Khi vi khuẩn này phát triển nhanh chóng, các nốt mụn ở tuổi dậy thì bắt đầu xuất hiện, sưng đỏ rồi phát viêm.

Dưới đây là một số yếu tố thuận lợi làm gia tăng nguy cơ nổi mụn dậy thì ở trẻ: 

• Thay đổi nội tiết tố: Ở tuổi dậy thì, cơ thể sản sinh lượng hormone dư thừa, thúc đẩy tuyến bã nhờn hoạt động. Khi lượng bã nhờn không được làm sạch và loại bỏ, chúng sẽ ứ đọng lại. Kết hợp với đó là vi khuẩn, bụi bẩn làm hình thành các nốt mụn mọc nhiều ở mũi, cằm, trán, má.
• Vệ sinh không đúng cách: Nếu trẻ vệ sinh da mặt không sạch sẽ hoặc tắm rửa không thường xuyên sẽ dễ mọc mụn tuổi dậy thì. Vì lớp da tích tụ nhiều mồ hôi, bụi bẩn là điều kiện tốt để vi khuẩn tấn công, gây mụn.
• Sử dụng sản phẩm chăm sóc da không đúng cách: Trẻ dậy thì mọc mụn có thể bắt nguồn từ việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da sai cách. Trong giai đoạn này, làn da của trẻ nhỏ khá nhạy cảm. Nguy cơ hình thành mụn sẽ tăng lên đáng kể nếu trẻ sử dụng các sản phẩm chăm sóc da không phù hợp.
• Áp lực, căng thẳng: Trẻ em có thể gặp phải những áp lực, căng thẳng trong việc học tập, thi cử. Tâm lý căng thẳng kéo dài có thể khiến làn da suy yếu và rối loạn nội tiết tố. Đây là cơ hội cho các vi khuẩn tấn công gây mụn.

• Di truyền: Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng dậy thì mọc mụn có thể là do yếu tố di truyền. Những bé có người thân bị mụn sẽ có nguy cơ nổi mụn dậy thì cao hơn.
• Môi trường ô nhiễm: Bụi bẩn, vi khuẩn từ môi trường bên ngoài cũng là tác nhân khiến làn da của trẻ suy yếu và tổn thương. Lúc này, lỗ chân lông thường xuyên bị bít tắc và có nhiều bụi bẩn. Đó chính là lý do khiến làn da của trẻ nổi nhiều mụn, bị viêm nang lông, viêm da…
• Ăn uống thiếu chất: Ăn uống kém hợp lý, không đủ chất dinh dưỡng hoặc lạm dụng nước ngọt, thức ăn nhanh là nguyên nhân gây ra mụn tuổi dậy thì ở nam và nữ. Khi đó, làn da của bé dễ suy yếu, viêm nhiễm và mụn tấn công.
• Thường xuyên thức khuya: Nhiều bạn trẻ có thói quen thức khuya học bài hoặc dùng mạng xã hội. Thói quen này không chỉ ảnh hưởng xấu đến làn da mà còn làm thay đổi nội tiết tố bên trong cơ thể và gây ra mụn.
• Mắc các bệnh lý khác: Mặt mụn tuổi dậy thì có thể là dấu hiệu cảnh báo mắc các bệnh lý gan, thận, túi mật hoặc hệ thống bạch huyết. Nếu mụn tái đi tái lại nhiều lần, bố mẹ nên đưa bé đi khám và điều trị sớm. 

Nổi mụn tuổi dậy thì có nguy hiểm không? Mụn kéo dài bao lâu?

Mặt mụn dậy thì thường không tác động tiêu cực đến sức khỏe của trẻ. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát tốt, mụn có thể để lại nhiều vết sẹo trên da, gây ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ. Điều này khiến trẻ tự ti trong giao tiếp và các hoạt động thường ngày.

Nổi mụn dậy thì sẽ phát triển mạnh mẽ trong tuổi dậy thì. Khi đi qua giai đoạn này, nội tiết tố của bé cân bằng trở lại và mụn cũng giảm đi rõ rệt. Thế nhưng, mụn kéo dài bao lâu còn tùy thuộc nhiều vào cơ địa của từng người. Hầu hết ở các trường hợp mụn sẽ biến mất khi trẻ trưởng thành. Tuy nhiên, vẫn có một số bạn trẻ bị mụn đến tuổi trưởng thành. 

Các phương pháp điều trị mụn dậy thì

Hiện nay có rất nhiều phương pháp trị mụn dậy thì, tùy tình trạng mụn và cơ địa của trẻ bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. 

Sử dụng thuốc Tây y

Trẻ có thể sử dụng thuốc Tây y dạng bôi hoặc dạng viên uống để điều trị mụn. Một vài loại thuốc thường được dùng để chữa mụn như:

• Axit Salicylic: Thuốc có tác dụng điều tiết lượng dầu thừa và bã nhờn trên mặt. Đồng thời hỗ trợ quá trình trao đổi chất giữa làn da và bên ngoài. Từ đó giúp kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn gây mụn hiệu quả.
• Benzoyl Peroxide: Thuốc có công dụng tẩy tế bào da chế, tiêu viêm kháng khuẩn, hỗ trợ đẩy nhân mụn và đào thải độc tố ra ngoài. 

• Axit Axetic: Công dụng chính của loại thuốc này là giảm viêm, tiêu sưng, làm sạch lỗ chân lông và ngăn chặn quá trình tiết dầu thừa.
• Retinoid: Hoạt chất này được dẫn xuất từ vitamin A có tác dụng loại bỏ các tế bào sừng hóa làm thông thoáng lỗ chân lông. Ngoài ra, thuốc còn có tác dụng hạn chế tình trạng thâm sẹo trên da.

Đối với thuốc Tây y, người bệnh nên chú ý sử dụng đúng liều lượng, quy trình theo chỉ dẫn của bác sĩ. Vì cơ địa của trẻ khá nhạy cảm nên dễ xảy ra các tác dụng phụ nếu dùng thuốc sai hướng dẫn. 

Trị mụn bằng dược liệu thiên nhiên

Sử dụng dược liệu thiên nhiên là phương pháp hiệu quả trị mụn tuổi dậy thì cho trẻ. Một số mẹo đơn giản bạn có thể áp dụng tại nhà như sau:

• Mật ong: Mật ong có tác dụng kháng viêm, dưỡng ẩm, nuôi dưỡng tế bào và phục hồi làn da. Để giảm tình trạng nổi mụn, trẻ chỉ cần thoa mật ong nguyên chất trực tiếp lên làn da hoặc có thể kết hợp mật ong với sữa chua, bột yến mạch nhằm nâng cao hiệu quả điều trị.

• Nghệ tươi: Với đặc tính chống viêm, kháng khuẩn, ngừa sẹo thâm và tái tạo tế bào, nghệ tươi là dược liệu bạn nên áp dụng khi bị mụn tuổi dậy thì. Bạn có thể trộn 2 muỗng cà phê nước cốt nghệ với một lượng mật ong vừa đủ. Sau đó bôi hỗn hợp này lên da khoảng 20 – 30 phút. Rửa mặt lại với nước ấm và áp dụng 3 lần/tuần.
• Nha đam: Gel nha đam có đặc tính kháng khuẩn, làm dịu nhẹ làn da và se khít lỗ chân lông. Từ đó giúp ngăn ngừa sự hình thành các nốt mụn trên da. Bạn lấy phần gel nha đam, xay nhuyễn rồi đắp lên vùng da bị mụn. Massage nhẹ nhàng làn da và nằm thư giãn khoảng 15 phút. Sau đó rửa mặt sạch với nước mát, áp dụng cách này 3 lần/tuần.

Điều trị mụn ở đâu nhanh khỏi?

Trong trường hợp mụn dậy thì diễn biến phức tạp, bố mẹ nên đưa trẻ đến các bệnh viện, trung tâm chuyên khoa để thăm khám và có hướng điều trị kịp thời. Một số nơi khám mụn chuyên sâu, uy tín dưới đây bạn có thể lựa chọn như:

• Bệnh viện Da liễu Hà Nội: Đây là bệnh viện chuyên khoa da liễu đầu ngành tại Hà Nội thăm khám bệnh cho cả người lớn và trẻ em. Bác sĩ sẽ thăm khám kỹ cho từng bệnh nhân thông qua các máy móc hiện đại và đưa ra phác đồ chữa mụn cụ thể. Địa chỉ bệnh viện tại 79B Nguyễn Khuyến, Đống Đa, Hà Nội.
• Trung tâm Da liễu Đông y Việt Nam: Trung tâm trực thuộc Nhất Nam Y Viện – địa chỉ khám chữa bệnh bằng Đông y hàng đầu hiện nay. Bệnh nhân sẽ được thăm khám chuyên sâu và điều trị theo các bài thuốc cụ thể. Địa chỉ ở biệt thự 16, Ngõ 168 Nguyễn Khánh Toàn, Cầu Giấy, Hà Nội.
• Bệnh viện Da liễu Đà Nẵng: Bệnh viện là tuyến đầu chuyên khoa da liễu ở khu vực miền Trung. Bệnh viện tiếp nhận và điều trị nhiều trường hợp mụn như mụn dậy thì, mụn trứng cá, mụn bọc… Địa chỉ bệnh viện ở 91 Dũng Sĩ, Thanh Khê Tây, Quận Thanh Khê, Đà Nẵng.
• Bệnh viện Nhân dân 115: Đây là bệnh viện tuyến cuối với rất nhiều chuyên khoa, trong đó có chuyên khoa Da liễu. Bệnh viện sở hữu đội ngũ y bác sĩ là những chuyên khoa đầu ngành, có kinh nghiệm thăm khám từng loại bệnh da liễu khác nhau, trong đó có mụn dậy thì. Địa chỉ bệnh viện ở tại 527 Sư Vạn Hạnh, Phường 12, Quận 10, TPHCM. 

Tham khảo thêm : Top 11 Loại Thuốc Trị Mụn Tuổi Dậy Thì Tốt Nhất Năm

Bị mụn dậy thì cần lưu ý gì?

Khi bị mụn dậy thì, người bệnh cần lưu ý một số điều như sau để chăm sóc da mặt đúng cách và ngăn ngừa mụn tiến triển. Cụ thể như sau:

• Rửa mặt bằng nước sạch và sữa rửa mặt hàng ngày để loại bỏ bụi bẩn trên da. Massage nhẹ nhàng da, không được chà xát mạnh dễ gây tổn thương da.
• Tẩy tế bào chết mỗi tuần 2 lần để loại bỏ mọi cặn bã và giúp làn da thông thoáng, sạch sẽ.
• Hạn chế sử dụng các loại mỹ phẩm vì làn da trẻ còn khá nhạy cảm và dễ kích ứng. Nếu có dùng nên chọn các loại mỹ phẩm dịu nhẹ, có thành phần từ thiên nhiên. 
• Sử dụng kem chống nắng và che chắn cho làn da khi ra đường để bảo vệ da trước tác hại của các tia cực tím.
• Không được dùng tay sờ mụn hoặc nặn mụn ngay tại nhà vì dễ gây nhiễm trùng và để lại nhiều vết thâm sẹo. 
• Uống nhiều nước mỗi ngày, bổ sung các loại trái cây, rau xanh trong chế độ ăn uống hàng ngày. 
• Hạn chế ăn các loại đồ ăn gây nóng trong người như gà rán, khoai tây chiên, nước ngọt có gas, chất kích thích…
• Ngủ đủ giấc hàng ngày, không được thức khuya.
• Xây dựng chế độ học tập, nghỉ ngơi điều độ, hạn chế tình trạng căng thẳng, mệt mỏi.

Bài viết trên đã chia sẻ cho bạn thông tin mụn dậy thì như thế nào, nguyên nhân và các cách điều trị phù hợp. Làn da của trẻ ở độ tuổi dậy thì thường rất nhạy cảm và khó tránh khỏi tình trạng nổi mụn trong giai đoạn này. Điều quan trọng là bố mẹ và trẻ cần theo dõi tiến trình phát triển của mụn và có hướng điều trị thích hợp. 

Thông tin hữu ích

• Điểm Danh 15 Kem Trị Mụn Tuổi Dậy Thì Nữ Tốt Nhất Hiện Nay
• 15 Sản Phẩm Trị Mụn Tuổi Dậy Thì Cho Hiệu Quả Nhanh Nhất