Thoát vị đĩa đệm cổ

Thoát vị đĩa đệm cổ thường gặp ở đối tượng bệnh nhân cao tuổi hoặc trong biến chứng của các chấn thương, gây ra tình trạng đau mỏi phần gáy, tê bì chân tay và khó cử động đầu. Bên cạnh đó, việc kéo dài thời gian mắc bệnh sẽ khiến bệnh nhân khó chịu và suy giảm sức khỏe. Vì thế bệnh nhân cần sớm được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tổng quan về bệnh thoát vị đĩa đệm cổ

Thoát vị đĩa đệm cổ là bệnh lý có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Việc hiểu rõ căn bệnh này cũng là điều cần thiết để quá trình điều trị có hiệu quả hơn và tránh được nguy cơ xuất hiện các biến chứng. Vậy thoát vị đĩa đệm cổ là gì?

Thoát vị đĩa đệm cổ là gì? Các dạng thường gặp

Theo cấu tạo giải phẫu học, con người có 5 đĩa đệm cổ, mỗi cấu trúc này chứa một nhân nhầy bên trong và được bao ngoài bởi các vòng xơ. Tác dụng của chúng là nâng đỡ cột sống, tạo độ đàn hồi và giảm ma sát cho quá trình vận động tại chỗ.

thoat vi dia dem co
Hình ảnh bệnh thoát vị đĩa đệm cổ

Khi nhân nhầy bị tổn thương, chất dịch bên trong sẽ chảy ra khiến kích thước của tổ chức này xẹp dần. Lúc này đốt sống cổ không còn yếu tố nâng đỡ và hỗ trợ vận động, dẫn tới hạn chế các cử động tại chỗ (ngắn hạn hoặc dài hạn). Có thể kèm theo biểu hiện đau và tê bì do chèn ép lên dây thần kinh cũng như mạch máu.

Ngoài thoát bị đĩa đệm tại cổ còn có các thể trạng khác như:

  • Thoát vị đĩa đệm lưng.
  • Thoát vị đĩa đệm thắt lưng.
  • Thoát vị đĩa đệm tại khớp chuyển đoạn.

Mỗi dạng sẽ có biểu hiện và mức độ nguy hiểm khác nhau, tuy nhiên về bản chất của bệnh thì tương tự.

Các cấp độ của bệnh

Khi đĩa đệm bị xẹp hoặc tổn thương, bao xơ bên ngoài có thể sẽ rách, bị mòn hoặc khô lại...khiến tổ chức nhầy chảy ra bên ngoài và chèn ép đến dây thần kinh. Biểu hiện của bệnh cũng tùy thuộc vào cấp độ của bệnh mà bộc lộ khác nhau.

Cấp độ 1: Phình hoặc lồi đĩa đệm

Ở giai đoạn này, cấu trúc của tổ chức bao xơ chưa có biểu hiện bất thường, tuy nhiên nhân nhầy bên trong đã có biểu hiện biến dạng. Triệu chứng của bệnh cũng chưa được thể hiện rõ và khó có thể phân biệt với đau nhức xương khớp bình thường.

Cấp độ 2: Giãn đĩa đệm

Ở giai đoạn 2, bao xơ của đối tượng bắt đầu có dấu hiệu suy yếu về cấu trúc, dịch nhầy bên trong vẫn khá ổn định. Tuy nhiên do phần bảo vệ bên ngoài giãn theo bề ngang, dẫn tới bao nhầy có cơ hội len lỏi ra bên ngoài và bắt đầu gây sức ép đến dây thần kinh.

Bệnh nhân có thể cảm nhận rõ về mức độ đau ngay tại phần gáy, cơn đau kéo dài hoặc nặng hơn ở giai đoạn đầu.

thoat vi dia dem co
Các cấp độ của thoát vị đĩa đệm cổ

Cấp độ 3: Thoát vị đĩa đệm cổ

Lúc này bao xơ đã không còn giữ được cấu trúc và nhân nhầy tràn ra bên ngoài, tuy vẫn là một khối đồng nhất có màng bao quanh nhưng mức độ chèn ép rễ thần kinh nhiều hơn. Bệnh nhân sẽ cảm thấy đau dữ dội và có thể lan tỏa ra dọc theo sống lưng (bởi dây thần kinh chạy dọc), kèm theo mệt mỏi. Rối loạn chức năng thần kinh thực vật dẫn tới ảnh hưởng vận động và rối loạn tiêu hóa.

Cấp độ 4: Thoát vị đĩa đệm cổ có mảnh rời

Đây là giai đoạn nặng nhất và bệnh nhân có thể đã bị bất động tại khớp cổ hoặc liệt nửa người do nhân nhầy đã vỡ hoàn toàn. Để tránh các nguy cơ và biến chứng nguy hiểm, người bệnh tốt nhất nên được điều trị ở những giai đoạn đầu. Bên cạnh đó cũng nên có các biện pháp phòng ngừa.

Đối tượng thường gặp

Những đối tượng thường mắc căn bệnh này bao gồm:

  • Người cao tuổi có dấu hiệu thoái hóa xương khớp và các cấu trúc cơ.
  • Người thường xuyên có vận động mạnh tại khớp cổ (vận động viên) gây ra những chấn thương/giãn bao xơ.
  • Người không có khả năng hấp thu dưỡng chất để cấu tạo bao xơ, khiến tổ chức này yếu về cấu trúc.
  • Người có chế độ sinh hoạt chưa hợp lý, ngủ và ngồi làm việc sai tư thế.

Thoát vị đĩa đệm có chữa khỏi? Có nguy hiểm không?

Thoát bị đĩa đệm cổ hiện nay đang có xu hướng trẻ hóa, gây ra nhiều biến chứng và dị tật sau này cho bệnh nhân. Ở giai đoạn đầu, biểu hiện của tình trạng thường không rõ ràng và khó phân biệt với đau mỏi thông thường, do vậy có thể người bệnh sẽ không quan tâm.

Khi có triệu chứng bất thường tại khu vực cổ - vai - gáy, bệnh nhân không nên dùng thuốc giảm triệu chứng ngay, nên theo dõi thêm 2 - 3 ngày nữa. Điểm có lợi khi phát hiện bệnh từ giai đoạn sớm đó là có thể giải quyết bệnh nhanh và khả năng phục hồi sớm hơn.

Với các bệnh nhân đã chuyển sang giai đoạn nặng hoặc chấn thương thì biểu hiện của bệnh rất rõ, bao gồm: Đau nhức phần cổ - vai - gáy, khó vận động và xoay cổ, tê bì tay...Có thể sẽ phải tiến hành phẫu thuật trong trường hợp này.

Trong trường hợp xấu nhất thì bệnh nhân có thể xuất hiện một số biến chứng như sau:

Liệt phần thân trên: Nếu sau khi bị thoát vị, đĩa đệm của bệnh nhân chèn ép lên các rễ thần kinh liên tục sẽ dẫn tới tình trạng tê ngứa và yếu cơ. Để lâu sẽ gây liệu phần thân trên vĩnh viễn.

thoat vi dia dem co
Biến chứng khi mắc bệnh thoát vị đĩa đệm cổ

Hẹp ống sống tại khớp cổ: Khi bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng mỏi đau tại vai gáy, tê bì tại các chi,...Mức độ đau sẽ phụ thuộc nhiều vào tư thể, nếu người bệnh nằm nghỉ ngơi hoặc cơ thể được thả lỏng thì hoàn toàn không có vấn đề gì. Tuy nhiên khi ngồi hoặc đứng quá lâu sẽ dẫn tới đau dữ dội. Đây là dấu hiệu của tình trạng hẹp ống sống mà bệnh nhân nên quan tâm.

Thiếu máu lên não: Khi các tổ chức xương khớp bị chèn ép, các dây thần kinh và mạch máu cũng sẽ ảnh hưởng tới. Lưu lượng máu được vận chuyển đến não cũng giảm đi nhiều và có thể dẫn tới thiểu năng tuần hoàn.

Chèn ép tủy: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất, có thể dẫn tới tàn tật hoặc tử vong.

Bệnh nhân nên thăm khám sức khỏe thường xuyên để kiểm tra bệnh và có phương án điều trị sớm nhất, tránh xuất hiện những biến chứng nguy hiểm sau này.

Nguyên nhân, triệu chứng thoát vị đĩa đệm cột sống cổ

Nguyên nhân của bệnh rất đa dạng, kèm theo đó các biểu hiện triệu chứng mỗi giai đoạn cũng sẽ khác nhau. Những đối tượng có khả năng mắc căn bệnh này nên tìm hiểu kỹ qua thông tin dưới đây.

Nguyên nhân

Một số nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm cổ bao gồm:

Thoái hóa xương khớp

Thoái hóa xương khớp là nguyên nhân thường gặp ở đối tượng người cao tuổi. Ở thời điểm này, chất lượng xương khớp bắt đầu thay đổi và có xu hướng bị hủy hoại. Do vậy dễ dẫn tới các chèn ép hoặc làm thủng tổ chức sợi bên ngoài bao dịch. Như vậy sẽ gián tiếp dẫn tới thoát vị đĩa đệm. Người cao tuổi nên có biện pháp phòng ngừa trước khi bệnh xuất hiện sẽ tốt hơn là khi mắc bệnh rồi mới điều trị.

thoat vi dia dem co
Một trong những nguyên nhân gây bệnh thoát vị đĩa đệm cổ là thoái hóa xương khớp

Vận động quá sức

Những người có đặc thù công việc phải thường xuyên mang vác đồ nặng hoặc lao động chân tay quá sức sẽ có nguy cơ thoát vị đĩa đệm cổ trong lúc làm việc. Để hạn chế xuất hiện bệnh, người có nguy cơ nên biết cân bằng lại khối lượng công việc hàng ngày và dành thời gian nghỉ ngơi để cơ xương khớp phục hồi.

Vận động sai tư thế

Vận động sai tư thế là nguyên nhân chính gây ra thoát vị đĩa đệm ở đối tượng vận động viên. Khi phải thực hiện các động tác khó, những người này nên có huấn luyện viên giám sát để tránh bị chấn thương.

Độ tuổi

Độ tuổi ảnh hưởng đến chất lượng xương khớp và khả năng vận động của cơ thể. Bên cạnh đó, người cao tuổi thường có sức đề kháng kém và khả năng hấp thu dưỡng chất giảm dần, dẫn tới nguy cơ mắc bệnh nhiều hơn.

Chấn thương do va chạm

Đây là trường hợp cấp tính dẫn tới thoát vị đĩa đệm cổ. Ví dụ: Chấn thương trong tai nạn giao thông, ngã tư thế ngửa,...

Bẩm sinh/di truyền

Nếu trong phả hệ của đối tượng có di truyền về bệnh gù lưng hoặc chất lượng xương khớp kém thì sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Cân nặng

Hàng ngày, xương của bạn phải chịu những áp lực lớn do phải nâng đỡ phần thịt cũng như thực hiện các vận động, lâu dần cũng “kiệt sức”. Do vậy, điều quan trọng để tránh xuất hiện bệnh này là bạn phải kiểm soát được cân nặng và có khối lượng cơ nhiều hơn khối lượng mỡ. Như vậy sẽ giảm gánh nặng cho cơ thể của bạn.

Triệu chứng

Triệu chứng của thoát vị đĩa đệm rất đa dạng, mỗi giai đoạn bệnh sẽ có mức độ tiến triển khác nhau. Dưới đây là một số biểu hiện điển hình mà bạn có thể nhận thấy:

  • Cảm giác đau nhức phần cổ - vai - gáy: Đây là biểu hiện thường gặp, tuy nhiên thường bị nhầm với thoái hóa ở giai đoạn đầu mắc bệnh. Tuy nhiên chúng ta có thể phân biệt bằng cách quan sát mức độ đau theo tư thế. Nếu bệnh nhân nằm nghỉ sẽ không thấy đau nhưng khi ngồi nhiều hoặc đứng nhiều sẽ có cảm giác khó chịu và vướng tại phần thân trên.
  • Tê bì tay chân: Bởi vì các bao dịch sẽ chèn ép lên hệ thần kinh từ cổ chạy dọc xuống sống lưng, do vậy bệnh nhân cảm thấy tê bì tay chân và có thể lan tỏa sang một số vị trí khác như: Mông, bẹn, đùi…
  • Khó cử động hoặc bất động phần cổ vai gáy: Tùy vào giai đoạn mà phạm vi vận động của bệnh nhân là khác nhau.
  • Một số biểu hiện khác như: Mất ngủ, sốt, chóng mặt...

thoat vi dia dem co
Bệnh nhân khó cử động phần cổ khi bị thoát vị đĩa đệm

Chẩn đoán và cách điều trị thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ

Chẩn đoán bệnh chính xác giúp quá trình điều trị có hiệu quả, đồng thời tránh được các nguy hiểm liên quan. Đối tượng khi xuất hiện các biểu hiện trên nên trực tiếp thăm khám tại các cơ sở uy tín và theo dõi định kỳ trong điều trị để đánh giá mức độ đáp ứng.

Phương pháp chẩn đoán

Chẩn đoán thoát vị đĩa đệm cổ thực hiện như sau:

Thăm khám tại chỗ

Bác sĩ thực hiện thăm khám tại chỗ ngay khi bệnh nhân có nhu cầu. Bước này sẽ giúp nhân viên y tế biết được thông tin về mức độ đau, thời gian xuất hiện, các bệnh lý liên quan. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng nên trao đổi thêm về các dòng thuốc đang dùng để bác sĩ lên hồ sơ bệnh án.

thoat vi dia dem co
Bác sĩ kiểm tra tại chỗ trước khi thực hiện các xét nghiệm

Đánh giá vận động

Sau khi đã tiếp nhận một số thông tin bệnh lý từ bệnh nhân, bác sĩ sẽ thực hiện đánh giá khả năng vận động của khớp cổ - vai - gáy bằng các kĩ thuật “sờ - gõ - nghe - nhìn”.

Chụp x - quang/cắt lớp CT

Chỉ định chụp x - quang/cắt lớp CT là không thể thiếu để kết luận về bệnh thoát vị đĩa đệm cổ. Khi có hình ảnh chụp, bác sĩ sẽ xác định được đốt nào vị thoát vị và mức độ chèn ép trên hệ thần kinh.

Sau khi đã xác định chính xác được tình trạng bệnh, nhân viên y tế sẽ thực hiện điều trị theo phác đồ, đồng thời phải thực hiện theo dõi để tránh các tác dụng không mong muốn.

Mẹo dân gian chữa thoát vị đĩa đệm cột sống cổ

Mẹo dân gian chữa thoát vị đĩa đệm cổ xuất phát từ các bài thuốc Nam, nguồn gốc cây cỏ và rất dễ thực hiện. Bệnh nhân có thể thực hiện và điều trị tại nhà. Tuy nhiên sử dụng các mẹo này chỉ giúp giảm đi một phần triệu chứng, không có tác dụng điều trị sâu.

Một số mẹo dân gian được áp dụng nhiều nhất:

Trầu không và muối trắng

Thành phần: Trầu không 10 lá, muối trắng 100g.

Thực hiện và sử dụng:

  • Trầu không rửa sạch để ráo nước, sau đó vò thành miếng nhỏ.
  • Sao vàng trầu không trên chảo, thêm muối trắng đến khi nóng đều thì dừng.
  • Cho hỗn hợp còn nóng trên vào tấm vải gạc, sau đó chườm lên vị trí bị thoát vị.

Đá lửa

Thành phần: 2 cục đá lửa.

Thực hiện và sử dụng:

  • Đá lửa đem làm nóng, đến nhiệt độ vừa phải thì lấy ra dùng.
  • Bọc ngoài mỗi viên đá một lớp vải, chú ý cảm nhận nhiệt để tránh gây bỏng da.
  • Sau đó đặt lên vị trí đang đau do thoát vị rồi di nhẹ hoặc để tại chỗ. Thực hiện như vậy sẽ giúp giảm đau nhanh do lưu thông được khí huyết.

Gừng tươi

Thành phần: Gừng tươi 2 củ.

Thực hiện và sử dụng:

  • Gừng cạo phần vỏ ngoài, rửa sạch rồi để ráo nước.
  • Sau đó thái thành những lát mỏng rồi mang sao vàng.
  • Lấy từng miếng nhỏ đặt lên phần cổ và vai cho tới khi hết nóng thì bỏ. Thực hiện như vậy giúp giảm được tê bì và đau nhức tại chỗ.

Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ bằng Tây y

Điều trị thoát vị đĩa đệm cổ bằng Tây y là biện pháp cho kết quả đáp ứng cao nhất, tuy nhiên khi sử dụng lâu có thể sẽ gây độc cơ thể hoặc xuất hiện các tác dụng phụ. Cần thận trọng trong quá trình thực hiện các liệu pháp này.

Thuốc Tây

Các dòng thuốc Tây thường dùng bao gồm:

  • Thuốc giảm đau NSAIDs ức chế cox 2 chọn lọc như: Meloxicam, celecoxib, etoricoxib,...có tác dụng giảm đau nhanh mà ít gây tác dụng phụ đến đường tiêu hóa. Tùy vào mức độ và độ thanh thải thận mà dùng liều lượng phù hợp.
  • Thuốc kháng viêm corticosteroid như: Betamethason, methylprednisolon, hydrocortison...Sử dụng trong trường hợp bệnh nhân bị thoát vị và các dịch nhầy thoát ra gây viêm tại chỗ, có thể sẽ phải sử dụng dạng tiêm nếu tình trạng nghiêm trọng hơn.
  • Thuốc giãn cơ như myonal, mydocalm… thường được chỉ định khi bệnh nhân bị co cứng cơ.

Vật lý trị liệu

Các phương pháp vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong điều trị, vừa giúp bệnh nhân nhanh hồi phục vừa giảm nguy cơ biến chứng về sau. Các biện pháp trị liệu phải kể đến như:

  • Massage: Thực hiện massage tại chỗ sẽ hạn chế đau, đồng thời giúp lưu thông máu trong cơ thể, giảm được các triệu chứng như mệt mỏi hoặc khó ngủ.
  • Bài tập cải thiện vận động: Thực hiện các bài tập này từ mức độ nhẹ đến nặng để mở rộng phạm vi vận động, bên cạnh đó giúp cải thiện sức khỏe trong thời gian điều trị.

Phẫu thuật

Phẫu thuật là biện pháp ngoại khoa được chỉ định cuối cùng, đối với các bệnh nhân bị bệnh nặng, có tiên lượng xấu hoặc thoát vị cấp tính thì cần thực hiện ngay. Tùy vào triệu chứng mà thực hiện mổ mở hoặc cố định phần cột sống cổ bằng dụng cụ.

thoat vi dia dem co
Bác sĩ chỉ định thực hiện phẫu thuật khi cần thiết

Lưu ý chế độ ăn uống trong quá trình điều trị bệnh

Bệnh nhân nên quan tâm đến chế độ ăn uống khi điều trị thoát vị đĩa đệm, đây là nguồn nguyên liệu giúp hệ xương phát triển và tăng khả năng hồi phục cho cơ thể. Dưới đây là một số lời khuyên:

  • Bệnh nhân nên sử dụng thực phẩm có chứa nhiều nguyên tố canxi và kẽm để cải thiện hệ xương.
  • Bên cạnh đó các nhóm vitamin D3 và K2 là không thể thiếu để tăng khả năng hấp thu và giảm lắng đọng canxi.
  • Các loại hoa quả như Cam, quýt, táo nên được sử dụng thường xuyên để tăng đề kháng cho cơ thể.
  • Dùng các loại nước nấu từ râu ngô để tăng khả năng giải độc gan nếu phải sử dụng nhiều thuốc Tây điều trị.
  • Nên tránh sử dụng các thực phẩm không lành mạnh, chứa nhiều muối và chất béo, dẫn tới khó kiểm soát cân nặng.
  • Tránh sử dụng các đồ uống kích thích như: Bia hơi, rượu...có thể làm tăng mức độ đau và giảm sinh khả dụng của các dòng thuốc đang dùng.
  • Uống đủ nước hàng ngày từ 1500 - 2000mL để đảm bảo cho chức năng chuyển hóa, thải trừ của cơ thể.

Thoát vị đĩa đệm cổ là một căn bệnh nguy hiểm, có thể gây ra nhiều biến chứng và ảnh hưởng đến quá trình vận động sau này. Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, chúng ta nên thường xuyên thăm khám và phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn để có phương pháp phòng ngừa.

Hiện nay nhiều bệnh nhân lựa chọn mổ thoát vị đĩa đệm ở bệnh viện 108, đây là địa chỉ uy tín, chất lượng với đội ngũ y bác sĩ nhiệt tình, chuyên môn đi…

Xem chi tiết

Bệnh án thoát vị đĩa đệm được xem là dữ liệu quan trọng phục vụ quá trình điều trị, giúp bác sĩ có góc nhìn tổng quan nhất về tình trạng bệnh cũng như lựa…

Xem chi tiết

Người bệnh có nên mổ thoát vị đĩa đệm để điều trị hay không? Liệu mổ xong có bị lại hay xuất hiện biến chứng nào không? Đó đều là những thắc mắc được nhiều…

Xem chi tiết

Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh là bệnh thường gặp, nhất là đối với những người đã có tuổi. Bệnh không những khiến người bệnh đau nhức mà còn có biến chứng vô…

Xem chi tiết

Thoát vị đĩa đệm là bệnh lý gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bên cạnh việc điều trị bằng các phương Đông, Tây y, người bệnh…

Xem chi tiết

Cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm là một nhánh nhỏ thuộc phương pháp châm cứu, thực hiện nhằm mục đích cải thiện tình trạng đau nhức và khó chịu dài ngày của bệnh nhân.…

Xem chi tiết

Với sự kết hợp điều trị chuyên khoa và thực hiện bài tập vật lý trị liệu đặc biệt, người bị thoát vị đĩa đệm có thể chữa trị thành công căn bệnh xương khớp…

Xem chi tiết

Hiện nay, phương pháp điều trị ngoại khoa thoát vị đĩa đệm mang lại hiệu quả cao chính là mổ nội soi. Tuy nhiên bệnh nhân luôn lo lắng về vấn đề chi phí cũng…

Xem chi tiết

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Chuyên khoa

Triệu chứng

Gửi câu hỏi tư vấn