Thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi

Thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi là căn bệnh phổ biến trong cuộc sống hiện nay. Hơn nữa, căn bệnh này có nhiều biến chứng nguy hiểm, khiến người trẻ gặp phải nhiều vấn đề trong cuộc sống. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị bệnh trong bài viết dưới đây.  

Thoát vị đĩa đệm là một bệnh lý về xương khớp, xảy ra khi nhân nhầy thoát ra ngoài bao xơ, khiến đĩa đệm bị biến dạng và có thể chèn ép lên các dây thần xung quanh.

Thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi cũng có những dấu hiệu tương tự. Hiện nay, bệnh đang có xu hướng gia tăng, nhất là trong độ tuổi từ 20 - 55 tuổi. 

Một số vị trí thoát vị đĩa đệm người trẻ thường gặp đó là:

• Thoát vị đĩa đệm ở đốt sống cổ: Cổ là vị trí vô cùng quan trọng, nằm giữa não và tim. Hơn nữa, ở cổ tập trung nhiều các dây thần kinh xung quanh và đốt sống do đó rất dễ bị thoái hóa dù chỉ tác động nhỏ. Khối thoát vị có thể chèn lên các dây thần kinh và gây ra cho người bệnh những tổn thương lớn.
• Thoát vị đĩa đệm ở thắt lưng: Thắt lưng ở vị trí giữa của cơ thể và dễ bị thoái hóa nhất, đặc biệt là tại các đốt sống L5 S1. Các đốt sống ở thắt lưng có đặc điểm to hơn các đốt sống còn lại để giúp cân bằng cột sống và chịu các áp lực từ bên ngoài.

Thoát vị đĩa đệm có bị ở người trẻ tuổi luôn là vấn đề được ít được quan tâm. Tuy nhiên, người trẻ tuổi lại thường chủ quan với những bất thường trên cơ thể.

Thoát vị đĩa đệm ở người cao tuổi xảy ra là một điều tất yếu và có các triệu chứng điển hình. Đối với người trẻ, bên cạnh các dấu hiệu chung, các triệu chứng của bệnh cũng có một số đặc điểm khác biệt. 

Triệu chứng của bệnh thoát vị đĩa đệm người trẻ trải qua 4 giai đoạn chính. Cụ thể: 

• Giai đoạn 1: Nhân nhầy thoát ra khỏi bao xơ nhưng bao xơ chưa bị rách hoàn toàn. Bệnh nhân sẽ cảm thấy tê và mỏi, thường là tê ở vị trí cổ và thắt lưng. 
• Giai đoạn 2: Bao xơ hoàn toàn rạn nứt, nhân nhầy thoát ra khiến cho đĩa đệm bị biến dạng. Lúc này, ngoài cảm giác tê, người bệnh đã nhận thấy đau nhẹ. Cơn đau chỉ âm ỉ và đau theo từng cơn. Giai đoạn này, người trẻ tuổi mắc thưởng chủ quan với bệnh, bởi những dấu hiệu thường bị nhầm lẫn với các cơn đau mỏi thông thường.
• Giai đoạn 3: Khối thoát vị càng phình to ra và chèn ép lên các dây thần kinh xung quanh cột sống. Cơn đau ở giai đoạn này sẽ dữ dội hơn mỗi khi hoạt động nhiều. Lâu dần cơn đau sẽ lan tỏa ra các vị trí xung quanh như cánh tay hoặc chân. Ngoài ra, người bệnh còn có cảm giác châm chích, nóng ran gây khó cử động hoặc khó đi lại.
• Giai đoạn 4: Đây là giai đoạn nặng nhất của bệnh khi nhân nhầy tách hoàn toàn ra khỏi đĩa đệm. Các cơ và các dây thần kinh yếu dần, khả năng phản xạ kém đi. Tuy không ảnh hưởng đến tính mạng nhưng người bệnh có thể mất đi khả năng vận động của mình.

Khi có các dấu hiệu nhỏ nhất, người bệnh nên đi thăm khám tại các cơ sở y tế để được chẩn đoán và phát hiện bệnh kịp thời.

Đối với người trẻ tuổi, các bệnh về xương khớp rất ít xảy ra bởi xương khớp vẫn còn rất chắc khỏe và chưa bị lão hóa. Bệnh về xương khớp xảy ra với người trẻ chủ yếu do thực hiện các hoạt động ảnh hưởng và tác động mạnh đến xương. 

Vì vậy, một số nguyên nhân chủ yếu gây thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi là:

Do tính chất của công việc

Tính chất công việc luôn phải ngồi/đứng trong một thời gian dài. Nguyên nhân gây bệnh này thường xuất hiện nhân viên văn phòng hoặc viên chức, công nhân may,... Khi người bệnh chỉ ngồi/đứng ở một tư thế khiến cho mọi áp lực dồn vào các đốt xương sống ở vị trí thắt lưng. Do đó cột sống luôn cần được giảm áp lực nâng đỡ cơ thể. 

Ngoài ra,  người thường xuyên làm những công việc lao động vất vả như khuân vác, bưng bê cũng khiến cho cột sống dễ bị tổn thương. Lúc này, cột sống ngoài việc nâng đỡ cơ thể còn phải chịu sức nặng của đồ vật. Điều này làm đốt xương ở cổ hay thắt lưng dễ bị thoát vị hơn.

Bên cạnh đó, người thường xuyên phải thức khuya nhiều, uống nhiều đồ uống có cồn cũng rất ảnh hưởng tới sức khỏe. Đây là điều kiện để bệnh dễ dàng phát triển hơn.

Chế độ ăn uống không khoa học

Không có chế độ dinh dưỡng khoa học khiến cho bệnh thoát vị tiến triển nhanh hơn. Bởi, cơ thể cần dung nạp một lượng các chất dinh dưỡng nhất định. Người bình thường hàng ngày cần bổ sung đầy đủ các chất canxi hoặc vitamin và khoáng chất để cho xương khớp khỏe mạnh hơn. .

Ngoài ra, người bệnh ăn uống thừa chất có thể khiến cơ thể dễ mắc các bệnh thừa cân hay béo phì. Những người trẻ tuổi bị thừa cân/béo phì có nguy cơ mắc thoát vị đĩa đệm cao hơn. 

Ngày nay, thức ăn nhanh đang là món ăn được giới trẻ rất ưa chuộng. Ăn thường xuyên làm cho cột sống phải chịu một sức nặng lớn hơn. Để lâu ngày, cột sống sẽ bị “quá tải” hoặc tổn thương. 

Vận động không hợp lý, sinh hoạt, tư thế không đúng

Nhiều người trẻ tuổi thường có thói quen ít tập thể dục. Lười tập thể dục hoặc tập thể dục thể thao quá sức, làm ảnh hưởng đến sức khỏe xương khớp và gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm trong đó có thoát vị đĩa đệm.

Ngoài ra, chị em phụ nữ thường xuyên đi giày cao gót hay cúi khi xem điện thoại trong nhiều giờ, ngủ nghỉ không điều độ. Điều này làm cho các đốt xương cột sống bị ảnh hưởng hoặc thoái hóa sớm. 

Với những học sinh, sinh viên có tư thế học không đúng, ngồi cúi quá sát hoặc ngồi nghiêng vẹo cũng có thể mắc căn bệnh này.

Chấn thương

Khi người trẻ bị ngã, tai nạn xe cộ hay tập thể dục thể thao không đúng cách sẽ tác động mạnh vào cột sống. Vấn đề này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về xương khớp hay thoát vị đĩa đệm. 

Bệnh lý về xương khớp bẩm sinh hoặc di truyền

Trường hợp này thường không phổ biến ở giới trẻ. Tuy nhiên, những người có người thân mắc các bệnh về xương khớp có nguy cơ mắc thoát vị đĩa đệm từ khi còn ít tuổi nếu không được phát hiện sớm.

Người trẻ tuổi thường hay chủ quan với các bệnh về xương khớp, bởi hầu như độ tuổi này xương khớp phát triển rất tốt. Hầu hết người bệnh chỉ đi khám bệnh khi đã chuyển biến sang các giai đoạn nặng hơn. Điều này đồng nghĩa cơ thể sẽ phải chịu nhiều tổn thương hơn và thời gian chữa trị cũng kéo dài hơn. 

Cụ thể, các biến chứng nguy hiểm của bệnh có thể gặp phải như sau:

• Cơ thể sẽ cảm thấy đau dữ dội, đau lan sang các bộ phận xung quanh như vai, gáy hoặc hông và chân. Cơ thể sẽ bị châm chích, tê bì, thậm chí là mất cảm giác. Điều này làm ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt bệnh nhân.
• Nếu thoát vị đĩa đệm chuyển biến chèn lên dây thần kinh sẽ ảnh hưởng đến khả năng vận động của chân tay. Người bệnh càng hoạt động sẽ càng đau, lâu dần, có thể không muốn đi lại hoặc mất đi khả năng vận động. 
• Nguy cơ bại liệt, teo cơ hoặc tàn phế vĩnh viễn cao hơn nếu không điều trị sớm. 
• Các chức năng về sinh lý như đại/tiểu tiện cũng không thể kiểm soát được. Người bệnh có thể bị rò tiểu, hoặc bí tiểu, khó đi đại tiện,...
• Các dây thần kinh bị chèn ép do thoát vị cũng khiến cho tuần hoàn máu bị ảnh hưởng. Từ đó, người bệnh dễ bị các bệnh về huyết áp, thường xuyên thấy mỏi mệt, choáng váng, ngất xỉu.

Cũng giống như bệnh lý về cột sống khác, các bác sĩ sẽ cho người bệnh tập thử một số động tác để kiểm tra lâm sàng. Sau đó sẽ chỉ định thực hiện các xét nghiệm để chẩn đoán bệnh chính xác hơn. 

Một số phương pháp chẩn đoán bệnh thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi phổ biến là:

• Chụp X-Quang: Là phương pháp chẩn đoán giúp các bác sĩ nhìn thấy hình ảnh xương cột sống. Nếu khối thoát vị càng to thì hình ảnh càng rõ. Thông thường, các bác sĩ phải chụp ở nhiều góc độ khác nhau mới nhìn rõ được các tổn thương.
• Chụp cộng hưởng từ MRI: Phương pháp chẩn đoán MRI cho hình ảnh có độ chính xác cao hơn. Bác sĩ có thể nhìn rõ mọi góc độ của cột sống để đánh giá được mức độ tổn thương và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
• Chụp CT Scanner: Đây cũng là một cách hữu hiệu, cho ra hình ảnh chính xác, dễ dàng hơn X-Quang. Từ đó làm căn cứ để bác sĩ đưa ra kết quả chính xác.

Thoát vị đĩa đệm ở người trẻ nếu không được chữa trị kịp thời sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường, khó đi lại dẫn đến ảnh hưởng cuộc sống và công việc. Một số phương pháp điều trị mà người bệnh có thể tham khảo là:

Các phương pháp điều trị Tây y

Tây y được biết tới là phương pháp cho hiệu quả nhanh chóng và làm giảm các triệu chứng bệnh. Trong đó phương pháp sử dụng thuốc Tây và phẫu thuật điều trị là phương pháp phổ biến hàng đầu.

Sử dụng thuốc Tây y

Một số loại thuốc phổ biến trong điều trị thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi đó là:

• Thuốc chống viêm và giảm đau: Các loại thuốc có tác dụng giảm đau nhanh chóng như Paracetamol, Aspirin, Celecoxib, Diclofenac,... Ngoài các loại thuốc giảm đau trên, một số thuốc chống viêm không chứa steroid (NSAID) như Naproxen hay Ibuprofen cũng có mặt trong đơn thuốc của bác sĩ. 
• Thuốc giãn cơ: Các thuốc có tác dụng giãn cơ hiệu quả và an toàn, dùng chi điều trị thoát vị đĩa đệm là Eretab và Prenuff.
• Bác sĩ có thể thực hiện tiêm các thuốc Hydrocortison nếu người bệnh cảm thấy quá đau và các khối thoát vị chèn ép lên dây thần kinh.
• Các thuốc hỗ trợ thần kinh: Một số các loại vitamin như B1, B6, B12 và omega-3. Loại thuốc này vừa có tác dụng cho cơ thể có sức khỏe tốt hơn, vừa giúp chân tay bệnh nhân có phản xạ tốt hơn. Từ đó giúp giảm các triệu chứng như tê, châm chích, mất cảm giác.

Lưu ý: Tùy vào tình trạng của bệnh nhân nặng hay nhẹ mà các bác sĩ kê cho loại thuốc phù hợp. Người bệnh không nên chủ quan mà uống quá nhiều thuốc, dẫn đến thuốc không phát huy nhiều tác dụng trong những lần sử dụng tiếp theo.

Phương pháp phẫu thuật

Với những bệnh nhân sử dụng thuốc không có nhiều hiệu quả, bệnh tình trở nên nặng hơn, các bác sĩ sẽ thực hiện các biện pháp phẫu thuật. Phương pháp này giúp bệnh nhân cải thiện bệnh một cách dứt điểm. 

Một số phương pháp phẫu thuật chữa thoát vị mà các bác sĩ thường dùng là:

• Phẫu thuật truyền thống: Bác sĩ sẽ rạch một đường vừa đủ độ lớn bằng các dụng cụ chuyên dụng trong phẫu thuật như kẹp, ống, kéo,... Từ đó giúp loại bỏ khối thoát vị và để cột sống trở lại bình thường, các dây thần kinh không còn bị chèn ép.
• Phẫu thuật nội soi hiện đại: Vì có sự hỗ trợ của các máy móc nên đường rạch sẽ nhỏ hơn. Bác sĩ vẫn có thể thực hiện tốt ca phẫu thuật và giúp bệnh nhân vẫn giữ được thẩm mỹ ở vị trí phẫu thuật.

Hiện nay, khoa học ngày càng hiện đại, hương pháp phẫu thuật giúp giảm các rủi ro và thường có tỷ lệ thành công cao hơn.

Mẹo dân gian điều trị thoát vị đĩa đệm trẻ tuổi

Ngoài các biện pháp Đông y, Tây y, trong dân gian còn có một số các mẹo điều trị hiệu quả như:

• Bài thuốc từ lá lốt: Sử dụng 300 gam lá lốt, 300 gam cây chó đẻ và 300 gam lá ngải cứu sao nóng và đắp trực tiếp lên vị trí đau nhức.
• Bài thuốc từ hạt đu đủ: Dùng hạt đu đủ, muối hột đem rang nóng và chườm đắp lên vùng thoát vị.
• Lá xương rồng: Dùng lá xương rồng đem loại bỏ gai sau đó đêm đi hơ nóng. Người bệnh đắp lên vị trí đau nhức sẽ làm giảm cơn đau hiệu quả.

Mẹo dân gian là phương pháp chỉ áp dụng cho những bệnh nhân nhẹ để giảm cơn đau. Tuy nhiên phương pháp này cũng không điều trị dứt điểm nên người bệnh cần cân nhắc trước khi thực hiện.

Cải thiện bệnh thoát vị đĩa đệm bằng bài thuốc từ đu đủ:

Tham khảo cách chữa thoát vị đĩa đệm hiệu quả tại nhà với xương rồng:

Người trẻ tuổi nên lưu ý các cách phòng ngừa sau để có thể giảm nguy cơ mắc bệnh:

• Không ngồi hoặc đứng quá lâu một chỗ và thường xuyên vận động đi lại để thư giãn cột sống.
• Ngồi học và làm việc đúng tư thế, đặc biệt không cúi xem điện thoại quá lâu sẽ gây mỏi cổ và dễ mắc bệnh.
• Hạn chế mang vác các đồ vật nặng để giảm áp lực cho cột sống.
• Xây dựng chế độ ăn uống phù hợp, không ăn quá nhiều chất béo, tăng cường các chất nhiều canxi có trong tôm, cua để hỗ trợ xương khớp.
• Tập thể dục thể thao đều đặn, không tập luyện quá sức hoặc tập sai tư thế để tránh chấn thương
• Cần sử điều trị theo đơn thuốc của các bác sĩ, không nên tự ý dùng thuốc tại nhà, nhất là thuốc có tác dụng đặc trị bệnh.

Thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi đang có xu hướng dần tăng lên. Nếu có điều gì bất thường trong cơ thể, cần phải đến ngay các cơ sở y tế để được khám kịp thời và phát hiện bệnh sớm. Điều này giúp giảm thời gian điều trị bệnh và tránh các nguy cơ sau này.