Viêm tinh hoàn: Nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị

Viêm tinh hoàn chính là nỗi lo chung của nhiều nam giới hiện nay bởi bệnh lý sẽ gây ảnh hưởng đến tinh trùng và chức năng sinh sản. Bài đọc này sẽ giúp bạn có đầy đủ các thông tin về triệu chứng nhận biết và cách điều trị phù hợp tránh gây hại sức khỏe và khả năng thụ thai. 

Viêm tinh hoàn là bệnh gì? Đối tượng dễ mắc

Tinh hoàn là nơi sản xuất ra tinh trùng và là tuyến nội tiết sản sinh testosterone giúp cơ thể nam giới phát triển hoàn thiện hơn. Cơ quan này có hai phần nằm bên trái và phải phía trong bìu. 

Viêm tinh hoàn có tên khoa học là Orchitis, đây là trạng thái sưng đau kèm theo dấu hiệu viêm ở một hoặc hai bên tinh hoàn. Bệnh viêm tinh hoàn xảy ra chủ yếu do vi khuẩn tấn công vào đường tình dục, đa phần nhóm người mắc bệnh sẽ rơi vào độ tuổi từ 19 đến 35. 

Theo các chuyên gia, viêm tinh hoàn thường được phân chia thành 2 cấp độ đó là: 

• Viêm tinh hoàn cấp tính: Đây là giai đoạn bệnh mới khởi phát với các biểu hiện rõ ràng như người bệnh có cảm giác đau háng, mào tinh hoàn sưng đau,… Giai đoạn này bệnh có thể điều trị khỏi hoàn toàn, tránh xuất hiện biến chứng do vi khuẩn chưa xâm nhập sâu vào bên trong. 
• Viêm tinh hoàn mãn tính: Đây là hệ quả nếu bệnh tinh hoàn cấp tính không được điều trị kịp thời hoặc do áp dụng sai phương pháp. Lúc này nam giới có thể mắc phải những biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe và khả năng sinh sản. 

Nguyên nhân dẫn đến viêm tinh hoàn

Có nhiều lý do khiến nam giới mắc phải căn bệnh đáng lo ngại này, cụ thể một số nguyên nhân bệnh Orchitis có thể kể đến như: 

• Do nhiễm khuẩn đường sinh dục, đa phần là khuẩn Chlamydia lây từ cơ quan sinh dục của nữ hoặc khuẩn E.coli khi quan hệ tình dục bằng hậu môn. Những người có đời sống tình dục phóng khoáng, không an toàn có nguy cơ cao bị nhiễm khuẩn và mắc bệnh. 
• Do mắc bệnh bệnh nam khoa như viêm thận, viêm tuyến tiền liệt, viêm niệu đạo, bệnh lý nền không điều trị kịp thời, đúng cách có thể gây hiện tượng viêm nhiễm lây lan đến tinh hoàn, hình thành viêm tinh hoàn. 
• Do di chứng để lại sau quá trình phẫu thuật vùng kín không chăm sóc cẩn thận, gây nhiễm trùng khiến nam giới bị viêm tinh hoàn. 
• Do bị nhiễm virus quai bị làm tăng nguy cơ mắc viêm tinh hoàn. Theo thống kê có khoảng 20% trường hợp mắc bệnh do nguyên nhân này, chủ yếu rơi vào đối tượng trẻ em và thanh thiếu niên. 
• Do bị dị ứng khi tiếp xúc với bao cao su hoặc vải quần lót làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm tinh hoàn. 
• Do tinh hoàn đã bị tổn thương từ những va chạm mạnh khiến cơ quan này bị tổn thương, làm tăng nguy cơ mắc bệnh. 
• Do đặt ống thông vào bàng quang gây ảnh nhiễm trùng đường tiết niệu làm tăng nguy cơ mắc viêm tinh hoàn ở nam giới 45 tuổi. 

Triệu chứng của viêm tinh hoàn

Nhận biết triệu chứng viêm tinh hoàn sớm sẽ giúp nam giới có thể điều trị bệnh trong giai đoạn mới khởi phát, hạn chế nguy cơ xuất hiện biến chứng. Cụ thể người bệnh sẽ có các biểu hiện như sau: 

• Có cảm giác đau ở một hoặc hai bên tinh hoàn. 
• Tinh hoàn có thể bị sưng đỏ, tím ở một hoặc cả hai bên. 
• Trong tinh dịch sẽ có thêm một lượng máu nhỏ xuất hiện.
• Sưng hạch bạch huyết là một trong những biểu hiện viêm tinh hoàn. 
• Ngoài ra người bệnh sẽ có thêm những dấu hiệu viêm tinh hoàn khác như sốt, chán ăn, mệt mỏi,…

Nếu có bất kỳ một trong những biểu hiện trên, nam giới cần chủ động đến ngay cơ sở y tế để khám và tìm ra biện pháp xử lý kịp thời. 

Viêm tinh hoàn có gây nguy hiểm không

Viêm tinh hoàn có nguy hiểm không, chắc chắn câu trả lời là có nếu như bạn không áp dụng biện pháp điều trị kịp thời. Bệnh lý giai đoạn nhẹ có thể chữa khỏi nếu người bệnh phát hiện sớm, trường hợp để chuyển sang giai đoạn mãn tính sẽ gây ra những biến chứng như

• Gây vô sinh – biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh Orchitis bởi cơ quan này có trách nhiệm sản xuất tinh trùng, nếu không được chữa trị kịp thời bộ phận này sẽ bị teo lại, tế bào sinh tinh bị tổn thương nghiêm trọng từ đó khiến tinh hoàn mất chức năng và khiến nam giới mất khả năng sinh sản. 
• Gây viêm mào tinh hoàn, bệnh lý này có thể tái phát nhiều lần trong một khoảng thời gian dài. 
• Gây áp xe tinh hoàn do tình trạng viêm nhiễm tiến triển nặng khiến ổ mủ xuất hiện. Nguy hiểm hơn, nếu kích thước của ổ áp xe quá lớn sẽ khiến những bộ phận khác bị chèn ép, gây hoại tử, thậm chí là vỡ tinh hoàn. 
• Làm tăng nguy cơ mắc bệnh nam khoa như viêm cầu thận, viêm tuyến tiền liệt, viêm thận, bệnh nội tiết và xuất hiện các khối u ác tính. 

Với những biến chứng nguy hiểm có nguy cơ cao xuất hiện như vậy, bạn cần chủ động nắm bắt triệu chứng và tìm hướng xử lý kịp thời để không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của chính mình. 

Cách điều trị viêm tinh hoàn

Điều trị viêm tinh hoàn có rất nhiều cách bởi y học đã tìm ra nhiều phương pháp điều trị bệnh hiệu quả, hạn chế nguy cơ tái phát. Dưới đây là một số cách chữa bệnh hay chúng tôi đã tổng hợp lại để bạn đọc tham khảo thêm.

Điều trị bệnh Orchitis bằng thuốc tân dược

Sử dụng thuốc Tây chữa viêm tinh hoàn bác sĩ cần phải kiểm tra tình trạng bệnh nhân để kê đơn phù hợp với thể trạng và khả năng đáp ứng của người bệnh. 

• Trường hợp bị viêm tinh hoàn do virus quai bị bác sĩ sẽ kê đơn cho bệnh nhân dùng kháng sinh hoặc thuốc chống viêm không chứa thành phần steroid. 
• Trường hợp bị viêm tinh hoàn do vi khuẩn gây ra sẽ dùng thuốc giảm đau  và thuốc kháng sinh. 
• Viêm tinh hoàn do mắc bệnh lý nền hoặc bệnh xã hội bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị phù hợp vừa loại bỏ nguyên nhân gây bệnh vừa cải thiện triệu chứng. Quá trình chữa bệnh buộc phải có sự kết hợp của cả vợ và chồng thì mới đạt hiệu quả. 
• Viêm tinh hoàn do biến chứng gây ra buộc phải tiến hành phẫu thuật để chữa khỏi triệt để. 

Phương pháp chữa bệnh bằng thuốc Tây y có hiệu quả nhanh chóng nhưng sẽ gây hại đến dạ dày nếu áp dụng trong thời gian dài. Phẫu thuật điều trị bệnh có thể gây biến chứng nếu quá trình thực hiện có sai sót hoặc chăm sóc sai cách sẽ khiến bệnh tái phát nặng hơn.

Điều trị bệnh Orchitis bằng biện pháp Đông y

Viêm tinh hoàn có thể chữa được bằng các bài thuốc Đông y. Ưu điểm của biện pháp này chính là độ an toàn cao, không gây tác dụng phụ, chữa trị tận gốc, loại bỏ căn nguyên gây bệnh, tăng cường sinh lý nam giới và tiết kiệm chi phí. Nguyên tắc điều trị viêm tinh hoàn trong Đông y là giải độc, thanh nhiệt, tán kết, tiêu sưng, lợi thấp, sơ can, ôn thận,… Bài thuốc sẽ kết hợp các loại thảo dược với nhau, phát huy công dụng để người bệnh sớm hồi phục lại như ban đầu. 

Bên cạnh ưu điểm, phương pháp điều trị này vẫn còn tồn tại một số nhược điểm như phát huy tác dụng chậm nên phải kiên trì thực hiện trong thời gian dài. Hiệu quả của bài thuốc còn tùy thuộc vào cơ địa của từng người và khâu chuẩn bị khá tốn thời gian, công sức. 

Một số bài thuốc Đông y hay dùng để chữa viêm tinh hoàn bạn có thể tham khảo thêm để áp dụng như sau: 

• Bài thuốc số 1: Chuẩn bị 4g sơn thục, quế, bạch linh, cam thảo, mã đề mỗi loại 8g, đinh lăng, củ khúc khắc và ngũ gia bình mỗi loại 10g. Cho các loại dược liệu vào ấm để sắc cùng 300ml nước, cho đến khi cô cạn còn ½ thì chia uống ngày 3 lần, dùng khi còn nóng. 
• Bài thuốc số 2: Các dược liệu cần có gồm 2g sinh khương, 5g ngũ vị, 6g sơn thục, 12g tơ hồng xanh, tò ho, quế mỗi loại 4g, ngải cứu, chích thảo, mạch hạ khô, đinh lăng mỗi loại 10g, lệ chi và vỏ quýt mỗi loại 8g. Trộn đều thảo dược rồi cho vào ấm để sắc cùng 250ml, cho đến khi còn 150ml thì chia làm 3 lần để uống trong ngày. 
• Bài thuốc số 3: Hãy chuẩn bị 10g lá diếp cá, 8g bồ công anh, độc hành tán, thương truật, cam thảo, trúc căn, xa tiền mỗi loại 5g, vỏ quýt, ngân hoa, sơn chi, lệ chi mỗi loại 6g. Sắc thảo dược với một lượng nước vừa đủ cạn còn 1 nửa thì chia uống 3 lần trong ngày, dùng khi còn ấm là được. 

Lưu ý, khi dùng thuốc Đông y chữa viêm tinh hoàn bạn cần dùng ít nhất trong thời gian 30 ngày, mỗi ngày dùng 1 thang thì mới có hiệu quả. Chỉ nên uống thuốc bắc ở những tiệm thuốc uy tín, tránh gây hại cho sức khỏe. 

Mẹo chữa bệnh tại nhà cho nam giới bằng bài thuốc dân gian

Viêm tinh hoàn cấp độ nhẹ, triệu chứng chưa diễn biến nặng bạn có thể áp dụng các mẹo chữa dân gian để cải thiện triệu chứng tại nhà. Tương tự với biện pháp Đông y, các bài thuốc nam cần phải kiên trì thực hiện trong 1 thời gian dài thì mới phát huy được tác dụng. 

Một số mẹo chữa viêm tinh hoàn hay như sau: 

• Bài thuốc từ nghệ: Pha 1 thìa tinh bột nghệ vàng vào một ly sữa ấm để uống ngày 3 lần nhằm giảm cảm giác đau tinh hoàn do nhiễm trùng gây ra. 
• Bài thuốc từ lá trầu không: Chuẩn bị vài lá trầu không, làm sạch, ngâm nước muối sát khuẩn rồi bôi mật ong lên để chạm vào vùng cần điều trị, cố định lại trong khoảng từ 3 đến 4 giờ. Mẹo chữa này sẽ cải thiện được triệu chứng viêm, đau và nhiễm trùng tinh hoàn. 
• Bài thuốc từ củ hành: Trộn nửa thìa cà phê nước cốt hành tây cùng 1 thìa canh dầu mè và bột lá nem để bôi vào tinh hoàn trước khi đi ngủ. Khoảng 2 đến 3 ngày sau triệu chứng bệnh sẽ được cải thiện. 
• Bài thuốc từ hoa chuối: Chuẩn bị 1 bắp hoa chuối phơi dưới ánh nắng mặt trời trong 1 ngày sau đó xay thành bột. Mỗi lần dùng lấy một thìa bột hoa chuối hòa với 1 cốc nước để uống khi bụng đói hoặc dùng sau khi ăn nhẹ, tránh ăn no. 
• Bài thuốc từ dầu ô liu: Trộn 9 giọt dầu ô liu với 1 giọt dầu hạt thì là, 7 giọt dầu cá để bôi lên tinh hoàn trước khi đi ngủ. Thực hiện bài thuốc trong vòng 7 ngày, triệu chứng nhiễm trùng do viêm tinh hoàn gây ra sẽ được cải thiện. 

Lưu ý, mẹo chữa dân gian chỉ có tác dụng trong trường hợp bệnh nhẹ và không thể dùng thay thuốc điều trị. Người bệnh chỉ nên dùng kết hợp để cải thiện triệu chứng. Khi áp dụng nếu có biểu hiện lạ cần ngừng sử dụng và đến cơ sở y tế để khám. 

Cách phòng ngừa viêm tinh hoàn

Viêm tinh hoàn là bệnh nam khoa có nhiều nguy cơ tiềm ẩn gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cánh mày râu. Bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa dưới đây để hạn chế nguy cơ mắc bệnh: 

• Nam giới cần chú trọng để chế độ ăn uống, bổ sung nhiều loại rau củ quả tươi để bổ sung vitamin, nâng cao sức đề kháng và chống mất nước. 
• Tránh ăn nhiều các loại thịt có màu đỏ bởi chúng không tốt cho tinh hoàn. 
• Nên ăn nhiều thịt cá, thịt gà bởi loại thực phẩm này có tác dụng phòng tránh bệnh viêm tinh hoàn rất tốt. 
• Hạn chế ăn các loại đồ ăn cay nóng, đồ ăn quá lạnh, tránh nhịn đi tiểu, không uống rượu bia, không dùng chất kích thích vì chúng không tốt cho tinh hoàn. 
• Nam giới cần có chế độ sinh hoạt lành mạnh, giữ tinh thần ở trạng thái thoải mái, vui vẻ, không nên căng thẳng hay mệt mỏi. 
• Luyện tập thể dục thể thao thường xuyên với cường độ vừa phải để nâng cao sức đề kháng, chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn gây bệnh. 
• Luôn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, an toàn để tránh nguy cơ viêm nhiễm từ các loại bệnh 
• Không nên quan hệ tình dục bừa bãi, tránh quan hệ sai cách sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm tinh hoàn. 
• Tuân thủ các biện pháp phòng tránh thai an toàn như sử dụng bao cao su. 
• Trẻ em nam cần được tiêm phòng y tế đầy đủ để tránh virus quai bị và các bệnh lây nhiễm khác. 
• Thực hiện biện pháp điều trị, kiểm soát bệnh lý nền như quai bị, nhiễm khuẩn chlamydia, bệnh lậu,… để tránh nguy cơ nhiễm trùng, tăng nguy cơ mắc bệnh Orchitis. 
• Cân đối thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý để tránh nguy cơ mắc bệnh. 
• Thường xuyên đi khám sức khỏe định kỳ để có thể phát hiện bệnh sớm, điều trị kịp thời tránh xuất hiện các biến chứng nguy hiểm. 

Viêm tinh hoàn không chỉ khiến sức khỏe nam giới suy giảm mà còn khiến chất lượng tinh trùng và khả năng thụ thai của vợ chồng bị ảnh hưởng. Chính vì vậy hãy nắm rõ các triệu chứng nhận biết của bệnh để có thể chủ động đi khám và điều trị kịp thời. Đừng quên thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh nguy cơ mắc phải căn bệnh nguy hiểm này.