Trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em: Nguyên nhân và hướng điều trị

Một trong những bệnh lý rối loạn đường tiêu hóa dễ gặp nhất ở đối tượng trẻ em là trào ngược dạ dày. Vậy, trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em là gì có gây nguy hiểm không, nên khám ở đâu và cách điều trị hiệu quả như thế nào? Bài viết sau sẽ gửi đến các cha mẹ thông tin cụ thể nhất.

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em là gì? Có nguy hiểm không?

Hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em là một trạng thái rối loạn tiêu hóa khi dịch vị bao gồm thức ăn, chất lỏng và axit trào ngược lên mô thực quản. Đi kèm theo đó các triệu chứng ợ hơi, ợ chua, đầy bụng, buồn nôn.

Hiện nay có hai nhóm trào ngược chính ở trẻ nhỏ, gồm trào ngược sinh lý và trào ngược bệnh lý. Trong đó:

Trào ngược sinh lý – trào ngược axit (GER)

Hiện tượng này phổ biến ở trẻ nhỏ dưới 3 tháng tuổi, do hệ tiêu hóa của bé chưa phát triển hoàn chỉnh. Bệnh có thể được cải thiện khi trẻ được 12 đến 14 tháng tuổi. Trào ngược axit dạ dày sinh lý ở bé sẽ hết theo thời gian và không ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.

Trào ngược bệnh lý (GERD)

Trào ngược bệnh lý thường khiến trẻ chán ăn, cơ thể mệt mỏi, sụt cân và ảnh hưởng đến sự phát triển của bé. Do đó, các bậc cha mẹ cần nhận biết dấu hiệu và đưa bé đi khám để điều trị sớm, tránh tình trạng kéo dài dẫn đến biến chứng nguy hiểm.

Như vậy có thể thấy, nếu bé bị trào ngược dạ dày thực quản dạng sinh lý thì không gây nguy hiểm. Như nếu trào ngược ở dạng bệnh lý, trẻ dễ chuyển đến những biến chứng nguy hiểm, điển hình như:

• Viêm thực quản: Axit dịch vị trào ngược lên tạo ra các tổn thương niêm mạc và viêm loét thực quản khiến thực quản bé bị sưng tấy, nóng rát và khó chịu.
• Xuất huyết thực quản: Niêm mạc thực quản bị axit bào mòn và tổn thương đến mạch máu và dẫn đến tình trạng xuất huyết thực quản. Về lâu dài sẽ hình thành sẹo khiến thực quản bị thu hẹp làm cho bé khó thở và cản trở quá trình ăn uống.
• Bệnh về đường hô hấp: Bé bị trào ngược dạ dày thực quản kéo dài dễ bị ho, viêm họng, viêm phế quản.
• Biến chứng về dạ dày: Trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em làm suy giảm chức năng hệ tiêu hóa gây đau dạ dày, viêm loét dạ dày.

Nguyên nhân và triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ nhỏ

Nguyên nhân vầ triệu chứng của tình trạng trào ngược dạ dày ở trẻ nhỏ khá đa dạng. Các bố mẹ đặc biệt cần chú ý đến vấn đề này để sớm phát hiện bệnh ở con cái và đưa bé đi thăm khám.

Nguyên nhân trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em

Nguyên nhân trào ngược dạ dày ở trẻ em rất đa dạng, một số

• Hệ tiêu hóa trẻ chưa phát triển hoàn thiện, cơ vòng thực quản đóng mở chưa ổn định khiến dịch vị dạ dày dễ trào ngược lên thực quản.
• Chế độ dinh dưỡng không khoa học do ăn nhiều thực phẩm khó tiêu, đồ ăn cay, nhiều dầu mỡ, thực phẩm chứa nhiều axit như chanh, cam, quýt, táo, cà chua,…
• Bé ăn không đúng bữa, để bụng quá đói hoặc ăn quá no, hoạt động mạnh hoặc nằm ngay sau khi ăn.
• Thừa cân béo phì gây áp lực lên dạ dày và dẫn đến trào ngược nhất là sau khi ăn.
• Do trẻ mắc một số bệnh lý như hội chứng Down, viêm loét tá tràng hay thoát vị cơ hoành
• Cha mẹ cho bé sử dụng nhiều thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh, thuốc chống dị ứng,…
• Do trẻ bị căng thẳng kéo dài bởi áp lực về học hành, áp lực cha mẹ.
• Trẻ sống trong môi trường bị ô nhiễm, tiếp xúc nhiều khói thuốc, hóa chất ảnh hưởng.

Triệu chứng điển hình

Biểu hiện trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ nhỏ khá đặc trưng. Cha mẹ có thể dễ dàng nhận biết bệnh lý, thông qua dấu hiệu sau:

• Trẻ bị ợ hơi, ợ chua, ợ nóng.
• Bị ói, ọc sữa sau khi ăn, thậm chí nôn.
• Cơ thể mệt mỏi.
• Trẻ hay bị nấc cụt, khó thở, thở khò khè.
• Bé bị đau họng, ho khan, ho có đờm, ho từng cơn hoặc viêm phế quản.
• Miệng có mùi hôi khó chịu, sâu răng.
• Bé ngủ không sâu giấc, hay quấy khóc
• Một số trẻ còn bị nhiễm trùng tai giữa, dấu hiệu cảm lạnh, miệng vị chua hoặc đắng, đau họng hoặc xuất hiện âm thanh sôi trong ngực

Triệu chứng của bệnh dạ dày, thực quản dễ khiến bé mệt mỏi, suy dinh dưỡng, chậm lớn, gây ảnh hưởng đến cả sức khỏe và tâm lý của trẻ. Vì vậy, cha mẹ cần thường xuyên chú ý đến con em để kịp thời phát hiện và điều trị.

Trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ có chữa được không? Cách chẩn đoán

Trào ngược dạ dày ở trẻ em hoàn toàn có thể điều trị được. Khi trẻ có các dấu hiệu trào ngược như trên, cha mẹ nên đưa bé đi thăm khám và xét nghiệm chẩn đoán bệnh chính xác.

Thông thường, trào ngược dạ dày thực quản sẽ được chẩn đoán thông thăm khám lâm sàng của bác sĩ. Trong trường hợp trẻ vẫn phát triển thể chất bình thường thì không cần thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng. Tuy nhiên, nếu trẻ không tăng cân, suy dinh dưỡng, thiếu máu hoặc có các triệu chứng ảnh hưởng lên đường hô hấp, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm cần thiết như:

• Nội soi: Giúp xác định vị trí và mức độ tổn thương trong dạ dày, thực quản của bé.
• Chụp X – quang: Bác sĩ tiến hành chụp x-quang ngực để xem xét mức độ trào ngược thực quản và tiến hành chụp x-quang chứa chất cản quang dạ dày kiểm tra dấu hiệu viêm và mức độ tắc nghẽn của hệ tiêu hóa.
• Theo dõi nồng độ pH: Để kiểm tra và xác định nồng độ axit trong dạ dày
• Khả năng làm trống dạ dày: Nhằm kiểm tra thức ăn được chuyển trong hệ tiêu hóa từ dạ dày và ruột non có đúng hay không
• Xét nghiệm nước tiểu và máu: Nhằm loại trừ triệu chứng nôn mửa, buồn nôn do nguyên nhân bệnh lý khác, không phải do trào ngược.

Điều trị trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em như thế nào an toàn

Dựa vào các dấu hiệu và các chẩn đoán y khoa cũng như tư vấn từ bác sĩ, cha mẹ có thể lựa chọn phương pháp điều trị trào ngược dạ dày phù hợp cho trẻ.

Điều trị trào ngược bằng Tây y hiện đại

Đây là phương pháp có tác dụng nhanh nhất nên thường được các bậc phụ huynh lựa chọn cho con em. Một số loại thuốc điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ em thường được kê đơn là:

• Thuốc anti Hidro: Như Tagamet, Zantac, Pepcid,… thuốc giúp ức chế giải phóng histamin, giảm axit tiết ra.
• Thuốc kháng axit: Như Maalox,  Mylanta giúp ức chế axit trong dạ dày bài tiết và cải thiện các triệu chứng ợ hơi, ợ chua, chướng bụng, nóng rát dạ dày, thực quản.
• Thuốc ức chế bơm proton: Như Prevacid, Zegerid, Aciphex,… Thuốc tác dụng ngăn chặn axit dư thừa trong dạ dày, thực quản.
• Thuốc kích thích tiêu hóa: Như men tiêu hóa, Thymozinc, Dynamogen,… có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, cải thiện triệu chứng trào ngược cho trẻ.

Các loại thuốc tây có hiệu quả nhanh nhưng luôn tồn tại những tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, cha mẹ cần cho bé sử dụng đúng theo chỉ định từ bác sĩ, không nên tự ý mua thuốc về cho bé dùng.

Ngoài ra, với các trường hợp bệnh nghiêm trọng, điều trị bằng thuốc không hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định các can thiệp ngoại khoa. Một số biện pháp can thiệp ngoại khoa thường được áp dụng nhất là:

• Phẫu thuật mổ hở: Gây mê và mổ phanh trực tiếp để loại bỏ các tổn thương.
• Phẫu thuật bằng nội soi: Được sử dụng phổ biến hơn phẫu thuật mổ hở với hiệu quả điều trị tốt hơn và không gây biến chứng hậu phẫu thuật. Khi tiến hành phẫu thuật, trẻ sẽ được gây mê toàn thân và sử dụng ống nội soi có gắn camera để thực hiện.

Để đảm bảo an toàn khi phẫu thuật, cha mẹ cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín, nơi có các bác sĩ tay nghề cao, cơ sở vật chất và trang thiết bị hỗ trợ tốt nhất giúp đảm bảo an toàn, hiệu quả.

Những mẹo vặt chữa bệnh tại nhà

Với những trường hợp trẻ bị trào ngược sinh lý và trào ngược bệnh lý dạng nhẹ, mới khởi phát, cha mẹ hoàn toàn có thể cho bé dùng các mẹo dân gian lành tính tại nhà để trị bệnh. Một số bài thuốc dân gian từ gừng, nghệ, nha đam sau đây sẽ giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu, hỗ trợ điều trị bệnh tuyệt vời cho các bé.

• Gừng: Cho bé dùng nước cốt gừng pha nước ấm hằng ngày hoặc kết hợp gừng với mật ong để cải thiện chức năng tiêu hóa và các triệu chứng trào ngược.
• Nghệ: Kết hợp bột nghệ vàng, mật ong pha chung với 1 cốc nước ấm cho trẻ uống trước khi ăn sẽ giúp cải thiện triệu chứng trào ngược rất tốt.
• Nha đam: DÙng nha đam gọt vỏ, xay nhuyễn rồi chắt lấy nước cho bé uống sẽ tận dụng được tối đa hàm lượng hoạt chất arabinose, acemannan và glycoprotein giúp chống viêm, kháng khuẩn và Anthraquinon giúp cải thiện hệ tiêu hóa và giảm sản sinh axit trong dạ dày.

Biện pháp phòng tránh trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ nhỏ hoàn toàn có thể ngăn chặn được. Cha mẹ hãy phòng tránh trào ngược cho con trẻ bằng các biện pháp sau:

• Chia thức ăn thành nhiều bữa nhỏ, ăn ít trong 1 bữa nhưng cho ăn thường xuyên hơn.
• Giữ trẻ ở tư thế thẳng đứng trong vòng 15 đến 30 phút sau bú, tránh đặt nằm luôn và tránh hoạt động mạnh ngay sau khi ăn với trẻ lớn.
• Khi cho trẻ bú nên đặt đầu trẻ cao hơn 30 độ so với mặt phẳng ngang, không gập cổ trẻ và đặt trẻ nằm nghiêng trái khi ngủ để giúp làm rỗng dạ dày nhanh hơn, giảm triệu chứng ợ hơi.
• Tránh cho trẻ mặc quần áo chật, táo bón, ho,… để ngăn chặn áp lực thành bụng.
• Hạn chế các thực phẩm có tính axit như thực phẩm cay, nước ngọt có gas và đồ uống có cafein, sô cô la, bạc hà, thực phẩm có nhiều chất béo như gà rán, pizza, khoai tây chiên,…
• Với trẻ dễ bị ợ hơi, ợ sữa và thức ăn, cha mẹ nên massage vùng bụng theo chiều kim đồng hồ khoảng 5 – 10 phút mỗi ngày sẽ giúp kích thích tiêu hóa, giảm ợ, giảm nóng rát thượng vị ở bé.

Thăm khám và chữa các bệnh về dạ dày cho trẻ nhỏ ở đâu uy tín nhất

Hiện nay trên cả nước có nhiều địa chỉ thăm khám trào ngược dạ dày cho trẻ đảm bảo chất lượng và uy tín nhất. Bạn có thể tham khảo một số địa chỉ như sau:

Nhất Nam Y Viện – TOP 1 địa chỉ điều trị bệnh bằng YHCT tốt nhất tại Hà Nội 

Một trong những gợi ý về địa chỉ khám chữa bệnh dạ dày cho trẻ mà cha mẹ nên tham khảo là Nhất Nam Y Viện. Đây là đơn vị hội tụ những chuyên gia, bác sĩ đầu ngành của Bệnh viện YHCT Trung ương trực tiếp thăm khám và điều trị như TS.BS Nguyễn Thị Vân Anh – người có hơn 40 năm kinh nghiệm khám chữa bệnh bằng YHCT. Đồng hành cùng bác sĩ Vân Anh là đội ngũ cố vấn chuyên môn như TTƯT – Bác sĩ CKII Lê Hữu Tuấn, TTƯT – Bác sĩ CKII Lê Thị Phương, TS.BS Nguyễn Thị Thư,… . Người bệnh đến đây sẽ được trải nghiệm các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cao cấp theo phong cách Hoàng cung. 

Trong suốt thời gian chữa bệnh cứu người, Nhất Nam Y Viện còn được trao tặng nhiều giải thưởng cao quý như “Top 20 thương hiệu nổi tiếng nhất năm 2020” và được các trang báo uy tín đưa tin như Tiền Phong, Gia đình, Nhân dân, Lao Động,…

Địa chỉ thăm khám: 

    Tại Hà Nội: Biệt thự 16, Ngõ 168 Nguyễn Khánh Toàn, Cầu Giấy

Bệnh viện nhi Trung ương

Đây là địa chỉ bảo vệ sức khỏe trẻ em hàng đầu cả nước với chuyên khoa Tiêu hóa nhiều thành tích. Bệnh viện luôn chú trọng xây dựng các cơ sở vật chất, máy móc y tế hiện đại nhằm đưa đến ứng dụng khám chữa bệnh tốt nhất cho các bệnh nhi.

• Địa chỉ: Số 18/879 đường La Thành, thuộc phường Láng Thượng, quận Đống Đa, Hà Nội.
• Số điện thoại: (84-024)62738532.

Bệnh viện Bạch Mai

Bệnh viện Bạch Mai là địa chỉ uy tín hàng đầu tại Hà Nội với chuyên khoa Tiêu hóa là nơi hội tụ nhiều bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, cùng hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, các thiết bị máy móc chất lượng cao đảm bảo về cả chất lượng dịch vụ và kết quả điều trị.

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ: Số 78, đường Giải Phóng, thuộc phường Phương Mai, quận Đống Đa, Hà Nội
• Số điện thoại của khoa Tiêu Hóa: (04)62598285.

Bệnh viện E

Đây là bệnh viện đa khoa Trung ương hạng I tại miền bắc với chuyên khoa Tiêu hóa là nơi gửi gắm niềm tin của hàng nghìn bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản. Tại khoa, bệnh nhân sẽ được chẩn đoán bằng những công nghệ, kỹ thuật y khoa hiện đại như nội soi, chụp X-quang kỹ thuật số, chụp X-quang siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, cho kết quả chính xác và đáng tin cậy hơn.

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ: Số 87 – 89, thuộc phố Trần cung, phường Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy, Hà Nội.
• Điện thoại: (024)37561351 – (024)37543650.

Bệnh viện Đại học Y Dược T.phố Hồ Chí Minh

Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM với chuyên khoa tiêu hóa là cơ sở khám, điều trị bệnh uy tín cho các bé khu vực phía Nam. Bệnh viện có cơ sở vật chất hiện đại, được trang bị đầy đủ các thiết bị y tế và máy móc chuyên khoa cùng đội ngũ bác sĩ nhiều kinh nghiệm trong nghề sẽ giúp các bé mau lấy lại sức khỏe.

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ: Số 215 thuộc đường Hồng Bàng, phường 11, quận 5, TPHCM.
• Số điện thoại: (028)38554269.

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc Dân Tộc

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc Dân Tộc là đơn vị khám và chữa các bệnh về dạ dày, đường tiêu hóa bằng Y học cổ truyền số 1 cả nước. Trung tâm quy tụ nhiều bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm với các phác đồ khám đặc biệt và các phương thuốc bí truyền giúp cha mẹ hoàn toàn yên tâm khi cho trẻ theo điều trị.

Thông tin lên hệ:

• Tại Hà Nội: Biệt thự B31, ngõ 70 đường Nguyễn Thị Định, thuộc quận Thanh Xuân – (024)7109 6699.
• Tại Hồ Chí Minh: Số 145 Hoa Lan, tại phường 2, thuộc quận Phú Nhuận, TPHCM – (028)7109 6699.

Bệnh viện Nhân Dân Gia Định 

Đây là một bệnh viện đa khoa quen thuộc với người dân ở khu vực thành phố Hồ Chí Minh với chuyên khoa như nội tiêu hóa giúp nhiều bệnh nhi khỏi bệnh. Bệnh viện có đội ngũ y bác sĩ lành nghề cùng các trang bị y tế hiện đại giúp dứt điểm các vấn đề về đường tiêu hóa như khó tiêu, viêm loét dạ dày, trào ngược axit dạ dày, tiêu chảy, táo bón,…

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ: Số 01 thuộc đường Nơ Trang Long, phường 7, quận Bình Thạnh, TP. HCM.
• Số điện thoại: (028)38412692.

Trên đây là những thông tin chi tiết nhất về bệnh trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em. Bệnh trào ngược có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, do đó, cha mẹ cần theo dõi trẻ thường xuyên để có phương án xử lý kịp thời. Đồng thời, cha mẹ cũng nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh để bé có sức khỏe tốt nhất.

Có thể bạn quan tâm

Trào ngược dạ dày ở bà bầu: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách cải thiện

Trào ngược dịch mật: Nguyên nhân, biểu hiện, cách chăm sóc và điều trị

Xem thêm

LỘ DIỆN 30+ thượng dược hoàng cung được Viện TradiMec chứng nhận trị bệnh dạ dày ĐỘT PHÁ

Ly kỳ câu hành trình phục dựng bài thuốc chữa đau dạ dày từ vua Tự Đức